Zutphen, de kern van de provincie Gelderland

De belangwekkende archeologische opgravingen van 1946 en in 1993-1999 op en rond het plein 's-Gravenhof in Zutphen worden opnieuw bekeken en voor het eerst grondig uitgewerkt. Op deze blog zal wekelijks een nieuw bericht geplaatst worden over de resultaten van het project. De uiteindelijke resultaten zullen worden gepresenteerd in een lijvig onderzoeksrapport, in verschillende publicaties, waaronder t.z.t. een proefschrift. De palts zal ook worden gevisualiseerd volgens de jongste en nieuwste inzichten. Zutphen, de kiemcel van de provincie Gelderland De stad Zutphen is een van de belangrijkste schakels in de vroegstedelijke ontwikkeling van ons land. Het plein 's-Gravenhof in Zutphen representeert niet alleen een stadskern van regionaal en nationaal belang, doch door de historische context (stedelijke genese in de periode 800-1200 AD) en archeologische verschijningsvorm (centrum rijksaristocratie en mogelijk de Duitse vorsten) moet de vindplaats Zutphen van internationaal belang worden geacht.
Zutphen heeft als een van de zeer weinige Nederlandse steden een onafgebroken bewoningsgeschiedenis die teruggaat tot ver vóór de Middeleeuwen. Vanaf circa 300 na Christus hebben hier altijd mensen binnen een versterking gewoond en in de 9de eeuw lag op de plek waar de Berkel in de IJssel uitmondt, een grafelijk centrum van belang. Eind 9e eeuw werd de nederzetting na een vikingaanval omwald.
In de 11de eeuw verrees hier een van de grootste stenen gebouwen die ons land in die tijd rijk was: een zaal van meer dan 50 meter x 12,5 meter, opgetrokken uit tufsteen, met allerlei bijgebouwen eromheen. Zo'n gebouw kan eigenlijk alleen worden verklaard als palts (Duits: pfalz), een tijdelijk verblijf van de Duitse koning, een belangrijk lid van diens familie of een hoge aristocraat die troonpretenties had en dat wilde laten zien. De graven van Zutphen waren aan de Duitse koningen (de Ottonen) verwant; zij zijn (via vrouwelijke lijn) de voorouders van de later zo machtige hertogen van Gelre, en in Zutphen ligt de kiemcel van onze huidige provincie.
Het onderzoeksproject ‘De vorstelijke palts van Zutphen’ wordt in het kader van het NWO-Odysseeprogramma gesubsidieerd als kortlopend onderzoek. Het onderzoek werd tevens mogelijk gemaakt met een aanvullende subsidie van de provincie Gelderland uit het Belvoir-werkenprogramma 2010. Deelnemende instellingen en bedrijven: Gemeente Zutphen Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC) Aestimatica Het onderzoek wordt hoofdzakelijk uitgevoerd binnen de archeologische dienst van de gemeente Zutphen. Het Amsterdam Archeologisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam (AAC) is al vele jaren bij het onderzoek naar het vroegstedelijke Zutphen betrokken. Prof. Dr. Frans Theuws zorgt voor de inhoudelijke begeleiding. Erica Rompelman, MA van het bedrijf Aestimatica onderzocht in het kader van haar studie aan het AAC de Karolingische botcomplexen van het paltsterrein. Zij levert in het kader van dit project een betrouwbare quickscan van een enorme bottendump uit de 12e eeuw. Dr. Chiara Cavallo (AAC) onderzoekt het botmateriaal van de palts zelf (10e-12e eeuw). Drs. Bob Beerenhout (AAC) bestudeert het vismateriaal. Chiara Cavallo draagt namens het AAC zorg voor de wetenschappelijke controle en synthese van de zoölogische data. Het doel is een beeld te vormen van de materiële cultuur en voedselcultuur van het paltscomplex.

Lees hier meer over mij

Mijn foto

vrijdag 17 augustus 2012

De palts van Zutphen wordt virtuele en fysieke werkelijkheid!


Beste volgers,
Het leuke van archeologisch onderzoek is dat fantasie en logica hand in hand gaan. Maar het relativeert ook wanneer je andere bronnen, invalshoeken, ja zelfs dimensies, erbij kan betrekken.Uit puinbanen, schamele funderingsresten, een plattegrond en een kruiwagen vol bouwfragmenten presenteerde ik vorig jaar de reconstructie van de Zutphense 'palas' (paltsaula). Dat inspireerde Jouke Nijman uit Groningen en Constant Willems uit Zutphen om resp. een digitale en fysieke reconstructie te maken van het gebouw. Beiden zijn inmiddels ver gevorderd en het resultaat is dat de papieren reconstructie op veel punten drastisch moest worden herzien. Wanneer je echt iets in drie dimensies vormgeeft, stuit je onherroepelijk op constructieve en ruimtelijke problemen die je in het platte vlak niet opvallen. Ook de nadere uitwerking van architectuurdetails vraagt om nadenken. En de 3D-onderneming heeft zeker nog aangezet om bepaalde veronderstellingen beter te onderbouwen of andere te verlaten. Kortom, ik ben beide heren nu al zeer dankbaar voor hun feedback in het proces. Met name van Constant kreeg ik veel nuttig bouwkundig commentaar en de vragen, reconstructieschetsen, bouwtekeningetjes en dummies vlogen in korte tijd heen en weer. Het eindresultaat mag er straks absoluut zijn en ik geef hier vast een voorproefje van hun nu nog onvoltooide reconstructie. Zo komen de vensters in Joukes reconstructie nog in spaarvelden te liggen. Constants ruwe opzet lijkt hoog maar komt verzonken in de grondplaat te liggen vanwege de souterrains. Je kunt straks vanaf de open westgevel ook het interieur van het gebouw bewonderen.
Beide heren hebben een fraaie website waarop hun werk te bewonderen is: www.joukenijman.nl en www.constantwillems.nl.
Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)