Zutphen, de kern van de provincie Gelderland

De belangwekkende archeologische opgravingen van 1946 en in 1993-1999 op en rond het plein 's-Gravenhof in Zutphen worden opnieuw bekeken en voor het eerst grondig uitgewerkt. Op deze blog zal wekelijks een nieuw bericht geplaatst worden over de resultaten van het project. De uiteindelijke resultaten zullen worden gepresenteerd in een lijvig onderzoeksrapport, in verschillende publicaties, waaronder t.z.t. een proefschrift. De palts zal ook worden gevisualiseerd volgens de jongste en nieuwste inzichten. Zutphen, de kiemcel van de provincie Gelderland De stad Zutphen is een van de belangrijkste schakels in de vroegstedelijke ontwikkeling van ons land. Het plein 's-Gravenhof in Zutphen representeert niet alleen een stadskern van regionaal en nationaal belang, doch door de historische context (stedelijke genese in de periode 800-1200 AD) en archeologische verschijningsvorm (centrum rijksaristocratie en mogelijk de Duitse vorsten) moet de vindplaats Zutphen van internationaal belang worden geacht.
Zutphen heeft als een van de zeer weinige Nederlandse steden een onafgebroken bewoningsgeschiedenis die teruggaat tot ver vóór de Middeleeuwen. Vanaf circa 300 na Christus hebben hier altijd mensen binnen een versterking gewoond en in de 9de eeuw lag op de plek waar de Berkel in de IJssel uitmondt, een grafelijk centrum van belang. Eind 9e eeuw werd de nederzetting na een vikingaanval omwald.
In de 11de eeuw verrees hier een van de grootste stenen gebouwen die ons land in die tijd rijk was: een zaal van meer dan 50 meter x 12,5 meter, opgetrokken uit tufsteen, met allerlei bijgebouwen eromheen. Zo'n gebouw kan eigenlijk alleen worden verklaard als palts (Duits: pfalz), een tijdelijk verblijf van de Duitse koning, een belangrijk lid van diens familie of een hoge aristocraat die troonpretenties had en dat wilde laten zien. De graven van Zutphen waren aan de Duitse koningen (de Ottonen) verwant; zij zijn (via vrouwelijke lijn) de voorouders van de later zo machtige hertogen van Gelre, en in Zutphen ligt de kiemcel van onze huidige provincie.
Het onderzoeksproject ‘De vorstelijke palts van Zutphen’ wordt in het kader van het NWO-Odysseeprogramma gesubsidieerd als kortlopend onderzoek. Het onderzoek werd tevens mogelijk gemaakt met een aanvullende subsidie van de provincie Gelderland uit het Belvoir-werkenprogramma 2010. Deelnemende instellingen en bedrijven: Gemeente Zutphen Universiteit van Amsterdam/Amsterdams Archeologisch Centrum (AAC) Aestimatica Het onderzoek wordt hoofdzakelijk uitgevoerd binnen de archeologische dienst van de gemeente Zutphen. Het Amsterdam Archeologisch Centrum van de Universiteit van Amsterdam (AAC) is al vele jaren bij het onderzoek naar het vroegstedelijke Zutphen betrokken. Prof. Dr. Frans Theuws zorgt voor de inhoudelijke begeleiding. Erica Rompelman, MA van het bedrijf Aestimatica onderzocht in het kader van haar studie aan het AAC de Karolingische botcomplexen van het paltsterrein. Zij levert in het kader van dit project een betrouwbare quickscan van een enorme bottendump uit de 12e eeuw. Dr. Chiara Cavallo (AAC) onderzoekt het botmateriaal van de palts zelf (10e-12e eeuw). Drs. Bob Beerenhout (AAC) bestudeert het vismateriaal. Chiara Cavallo draagt namens het AAC zorg voor de wetenschappelijke controle en synthese van de zoölogische data. Het doel is een beeld te vormen van de materiële cultuur en voedselcultuur van het paltscomplex.

Lees hier meer over mij

Mijn foto

vrijdag 12 augustus 2011

Het nuttige en aangename op vakantie

Na een vakantiereces van een ruim een maand weer een bericht op deze blog. Er is intussen veel gebeurd. De rapportage van het odyssee-onderzoek zit in zijn eindfase. De opmaak van het rapport is vrijwel af en de planning wordt gehaald: in september kan het werk worden gepresenteerd. Het laatste deelrapport is ook binnen: de botcomplexen van zoogdieren uit de 10e tot 12e eeuw. De volgende keer zal ik daarvan de bijzondere resultaten melden.
Maar ook de vakantie in Duitsland was nuttig voor het onderzoek. Een bezoek aan de Wartburg in Thüringen leverde veel nuttige info op over een vroeg voorbeeld van een palas in vorstelijke stijl, gebouwd door een adellijke heer: de landgraaf van Thüringen. De bouw begon in 1157 en strekte zich uit tot rond 1170 toen de zeer fraaie twee verdiepingen tellende palas voltooid werd. Samen met de palts Dankwarderode te Braunschweig van de Welf Hendrik de Leeuw geldt de Wartburg als trendzetter van de adellijke paltsenbouw rond 1200. De vraag is nu of Zutphen een nog veel ouder voorbeeld is, als een heer of graaf van Zutphen, en niet de koning, de opdrachtgever is geweest.
Verder bood de vakantie de gelegenheid om ook de palts van Neurenberg en de prachtige stad Bamberg, de stad van keizer Hendrik II, waar hij in de imposante Dom begraven ligt, te bezoeken. Onderweg konden we ook de koningspalts van Paderborn niet links laten liggen. Naast het nemen van fraaie foto's kon ook de boekenkast weer worden gespekt. 
Gepost door op

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Abonneren op: Reacties posten (Atom)